Ośrodek Pomocy Społecznej w Obrazowie

Procedura "Niebieska karta"

 Procedura Niebieskiej Karty

Dokonana w 2010 roku nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nałożyła obowiązek wydania rozporządzenia określającego zasady procedury niebieskiej karty oraz wzorów stosownych formularzy. Po około roku czasu mamy rozporządzenie z dnia 13 września 2011 roku w sprawie procedury niebieskiej karty oraz wzorów formularzy niebieskiej karty. W ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zawarto jedynie podstawowe dane dotyczące niebieskiej karty, a więc definicja procedury ,,Niebieskiej Karty’’, wskazany został krąg podmiotów uprawnionych  i zobowiązanych do prowadzenia procedury ,,Niebieskiej Karty’’ oraz określono kiedy procedura powinna zostać wszczęta.

Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że poszerzony został krąg podmiotów uprawnionych i zobowiązanych do powadzenia procedury ,,Niebieskiej Karty’’ tj:

przedstawiciele jednostki organizacyjnej pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty i służby zdrowia.

Należy również zwrócić uwagę na określenie użyte przez ustawodawcę ,,uzasadnione podejrzenie’’ zaistnienia przemocy, a więc wszczęcie procedury powinno nastąpić w sytuacjach, w których jedynie zaistnieje podejrzenie stosowania przemocy nawet nie poparte żadnymi dowodami czy okolicznościami, dopiero dalsze prowadzenie procedury wymaga, aby przypuszczenie stosowania przemocy zostało uzasadnione( uprawdopodobnione ). Jeśli mamy np. sytuację, że osoba zgłasza, że jej zdaniem w rodzinie obok dochodzi do przemocy jest to wystarczający powód  do wszczęcia procedury niebieskiej karty, jednak inne czynności podjęte później nie potwierdzą  zaistniałej przemocy to procedurę należy zakończyć.

Bardzo ważne jest to, że podejmujemy działania bez konieczności uzyskania zgody osoby dotkniętej przemocą. W ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie  art. 9 mówi, że realizacja  procedury odbywa się poprzez współpracę podmiotów w niej uczestniczących jednak nie określono zasad tej współpracy.

W ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie art. 9 ust.3 wskazano, że realizacja procedury odbywa się poprzez współpracę podmiotów w niej uczestniczących. Jednak rozporządzenie nie określa zasad tej współpracy, ale zaznacza, że należy odróżnić realizację procedury od prac w Zespole Interdyscyplinarnym. Zespół ustala indywidualny plan pomocy, a podmiot wszczynający procedurę podejmuje działania zmierzające do realizacji obowiązków określonych w rozporządzeniu co oznacza kontakt  z innymi podmiotami.

Art. 12 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakłada obowiązek  powiadomienia prokuratury lub policji o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Zgodnie z art. 12 można wnioskować, że obowiązek powiadomienia spoczywa na każdym, kto w ramach procedury dowiedział się o przestępstwie. Jednak gdy zgłoszenia dokona osoba inicjująca procedurę to następne już to powielają. Bardzo ważne aby informować o podjętych działaniach Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego.

Obecnie sześć podmiotów  czynnie uczestniczy w procedurze niebieskiej karty

- pracownik socjalny jednostki organizacyjnej pomocy społecznej po pierwsze diagnozuje sytuacje i potrzeby osoby, co do której istnieje podejrzenie , że jest dotknięta przemocą w rodzinie, udziela kompleksowych informacji o możliwych formach pomocy, organizuje dostęp do pomocy medycznej, zapewnia w razie potrzeby osobie dotkniętej przemocą schronienie. Może także prowadzić rozmowy z osobami stosującymi przemoc na temat konsekwencji stosowania przemocy w rodzinie.

-Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych diagnozuje sytuację osoby dotkniętej przemocą w rodzinie, organizuje dostęp do pomocy medycznej, prowadzi rozmowy z osobami dotkniętymi przemocą w rodzinie oraz ze sprawcami przemocy w rodzinie

-Policja udziela osobie co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie niezbędnej pomocy, w tym udziela pierwszej pomocy, organizuje dostęp do pomocy medycznej, podejmuje w razie potrzeby inne niezbędne czynności zapewniające ochronę życia zdrowia i mienia osób co do których istnieje podejrzenie że są dotknięte przemocą w rodzinie włącznie z zastosowaniem na podstawie odrębnych przepisów w stosunku do osoby wobec której istnieje podejrzenie że stosuje przemoc w rodzinie środków przymusu bezpośredniego i zatrzymania, przeprowadza się rozmowy, przeprowadza na miejscu zdarzenia w przypadkach nie cierpiących zwłoki czynności procesowe w  niezbędnym zakresie w granicach koniecznych do zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa, podejmuje działania mające na celu zapobieganie zagrożeniom mogącym występować w rodzinie, w szczególności składa systematyczne wizyty sprawdzające stan bezpieczeństwa osoby co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie w zależności od potrzeb określonych przez zespół interdyscyplinarny lub grupę robocza.

- Służba Zdrowia  każdorazowo udziela osobie co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, informacji o możliwościach uzyskania pomocy i wsparcia oraz o uprawnieniu do uzyskania bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego o ustaleniu przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie. Jeżeli stan zdrowia osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie wymaga przewiezienia jej do podmiotu leczniczego, formularz ,,Niebieska Karta" wypełnia przedstawiciel podmiotu leczniczego, do którego osoba ta została przewieziona. Przedstawicielem medycznym uprawnionym do działań jest  osoba  wykonująca zawód medyczny, w tym lekarz, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny.

- Oświata diagnozuje sytuację i potrzeby osoby co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie w szczególności wobec dzieci, udziela kompleksowych informacji rodzicowi, opiekunowi prawnemu, faktycznemu lub osobie najbliższej o możliwościach pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej oraz wsparcia rodzinie, w tym o formach pomocy dzieciom świadczonych przez instytucję i podmioty w zakresie specjalistycznej pomocy na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie.

- Zespół Interdyscyplinarny i grupa robocza udzielają pomocy osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, podejmują działania co do której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, w celu zaprzestania stosowania tego rodzaju zachowań. Zapraszają osobę co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie na spotkanie Zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej. Opracowują indywidualny plan pomocy dla osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie i jej rodziny, który zawiera propozycje działań pomocowych. Rozstrzygają też o braku zasadności podejmowania działań.

Indywidualny plan pomocy może ulegać zmianie w zależności od potrzeb i sytuacji osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie.

Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego wzywa osobę, co do której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie na spotkanie Zespołu Interdyscyplinarnego lub grupy roboczej, spotkania z osobą doświadczającą przemocy i stosującą przemoc nie mogą być organizowane w tym samym miejscu i czasie.

Zakończenie procedury ,,Niebieskiej Karty" następuje w przypadku ustania przemocy w rodzinie, rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań. Zakończenie procedury  wymaga udokumentowania w formie protokołu podpisanego przez przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego, który powinien zawierać: dane dotyczące osób, wobec których realizowana była procedura, datę rozpoczęcia i zakończenia procedury, opis podjętych w ramach procedury działań, o zakończeniu procedury zawiadamia się podmioty uczestniczące w procedurze po jej zakończeniu.